


معیارهای ارزیابی مقالات علمی - قسمت اول: معرفی شاخص H index
H index یکی از شاخص های ارزیابی مقالات است. عددی که میزان تاثیرگذاری علمی
دانشمندان ، گروهی از دانشمندان و یا دانشگاه ها را بصورت کمی بیان میکند.
نامگذاری این شاخص بنام فردی است که اولین بار این شاخص را معرفی کرد. فیزیکدانی
به ناJorge E. Hirsch با هدف ارزیابی کمی پژوهش های
علمی این معیار را با نام مقدار هیرش یا اچ ایندکس معرفی کرد.
"مبنای محاسبه این شاخص بر اساس تعداد استاناداتی است که به
یک پژوهش منتشر شده داده میشود. برای مثال وقتی فردی 10 اثر علمی دارد که به هر
کدام از آنها 10 بار استناد شده، اچ ایندکس او برابر 10 میباشد."
درواقع به کمک این شاخص میتوان مقالات به زبان انگلیسی و یا ترجمه انگلیسی را که تاثیر گذاری علمی بالاتری داشته اند را از سایر مقالات متمایز کنیم. مهم ترین پایگاه هایی که این شاخص را محاسبه میکنند Web of Knowledge) وابسته به موسسه اطلاعات علمی (ISI و Scopus هستند که نیاز به اشتراک دارند و همچنین Google Scholar که بطور رایگان این کار را انجام میدهد.
نحوه محاسبه عددی شاخص H
برای محاسبه این شاخص از نموداری کمک می گیرند
که محور افقی (x)
تعداد مقالاتی را که به آنها استناد شده است را نشان میدهد و محور عمودی (y) تعداد دفعات استناد (citations) را نشان میدهد. عدد این شاخص در جایی است که مقدار محور x و y با هم مساوی می شوند . برای مثال اگر پژوهشگری 6 مقاله
داشته باشد که 6 بار به آنها استناد شده است مقدار اچ ایندکس او برابر 6 میشود.
همچنین نشان داده شده که این شاخص علاوه به
اینکه مقالات تاثیر گذار را از سایر مقالات متمایز میکند معیاری هم برای پیشگویی
ارزیابی علمی دانشمندان و محقققان فراهم آورده است. برای مثال فیزیکدانی با شاخص
هیروش 12 میتواند دانشیار و با شاخص 18 استاد تمام باشد.
برخی ایرادات
وارده به شاخص
یکی از مهم ترین
ایراداتی که این شاخص دارد این است که ارزیابی کل مقاله علمی را در نظر نمیگیرد
برای مثال حتی اگر بخاطر یک جمله به یک مقاله استناد شده باشد این مقدار در نتیجه
تاثیر میگذارد بنابراین نمیتواند شاخص خوبی برای ارزیابی کلی مقاله باشد.
مورد دوم این
است که تعداد استناداتی که خود پژوهشگر هم در مقالات مشابه نسبت به خود انجام
میدهد نیز در ارزیابی اثر گذار است برای مثال او میتواند در مقالات بعدی اش بارها
به خود استناد کند تا شاخص هیروشش بالاتر رود.
بنابراین در
ادامه شاخص های دیگر نظیر ایمپکت فاکتور را بعنوان یک شاخص ارزیابی مقالات
نیز معرفی خواهیم کرد.
"ترجمه تخصصی مقالات ISI"
Link: https://amardtarjome.com/news/معیارهای-ارزیابی-مقالات-علمی---قسمت-اول:-معرفی-شاخص-H-index-8.html