DOI چیست؟
DOI که مخفف واژه Digital Object Identifier میباشد به معنی نشانگر دیجیتالی شی می باشد که در واقع یک استاندارد بین‌المللی برای شناسایی اسناد الکترونیکی میباشد. برخی فکر میکنند که DOI فقط برای مقالات و کتب منتشر شده در اینترنت قابل استفاده میباشد ولی درواقع این شناسه فقط مخصوص مقالات آنلاین نیست، بلکه هر نشریه‌ای برای خودش یک سری DOI اختصاصی دارد که مخصوص عنوان نشریه است.
پس از ویرایش و نگارش مقاله مورد نظر باید رفرنس نگاری درانتهای مقاله صورت گیرد که بدین منظور شما باید شاخص DOI هررفرنس را بیابید و درون رفرنس نگاری خود بکاربرید. جهت دسترسی به DOI مقاله مورد نظرتان مطلب زیر را بخوانید.
"چگونه DOI مقاله ای را به دست بیاوریم؟"
این سیستم نشانگر تا حدودی شبیه به PMID در پاب مد میباشد ولی کاملتر و کارآمدتر از آن می
باشد .
"جهت آشنایی بیشتر با PMID اینجا کلیک کنید"
یکی از مزیت های اصلی DOI این میباشد حتی زمانی که مقاله پس از تایید نهایی فقط بصورت آنلاین منتشر شده و هنوز چاپ نشده است، این کد به آن اختصاص داده میشود و نویسنده می‌تواند تنها با ذکر نام خود و عنوان مقاله و نام نشریه (بدون ذکر صفحات و شماره و سال نشریه) به آن مقاله ارجاع بدهد.
درزیرنمونه ای از یک رفرنس نگاری کامل شامل ساختار سنتی بهمراه PMID و DOI را مشاهده میکنید:
Roberts RJ (2001). "PubMed Central: The GenBank of the published literature". Proceedings of the National Academy of Sciences. 98 (2): 381–382. Bibcode:2001PNAS...98..381R. PMC 33354 . PMID 11209037. doi:10.1073/pnas.98.2.381.
آشنایی با DOI
سیستم DOI توسط یک گروه از ناشران بین المللی طراحی شده ویک وسیله شناسایی پایدار برای مدیریت اطلاعات در شبکه های دیجیتال میباشد (به http://www.doi.org مراجعه کنید). سیستم DOI از طریق نمایندگی های ثبت نام مانند CrossRef انجام میشود که خدمات مربوط به ارجاع را برای بخش انتشارات علمی فراهم می کند. بر اساس بیانیه ماموریت سازمان، CrossRef به " شناسایی آسان و استفاده از محتوای قابل اطمینان الکترونیکی با ترویج توسعه مشارکتی و استفاده از یک زیرساخت پایدار " اختصاص داده شده است (http://www.crossref.org/).
شرکت کنندگان CrossRef سیستمی را که دو عملکرد حیاتی فراهم می کند ایجاد کرده اند. ابتدا، به هر مقاله "یک شناسه منحصر به فرد و سیستم مسیریابی اساسی" اختصاص می دهند که خوانندگان را صرف نظر از اینکه در کجا هستند به محتوای مورد نظر هدایت میکند(کاستورف، 2003، ص 646). دوم، برای استفاده از DOI به عنوان یک مکانیزم لینک دهی پایه که در لیست مرجع الکترونیکی "مندرج" شده همکاری میکنند که امکان دسترسی به مراجع را طریق کلیک بر روی هر مرجع فراهم می کند. CrossRef در حال حاضر متشکل از بیش از 2600 ناشر شرکت کننده و جوامع علمی میباشد.
نامگذاری DOI
هر DOI یک رشته کاراکتر میباشد که از دو بخش پیشوند و پسوند تشکیل می شود که با علامت" / " از یکدیگر جدا شده اند. پیشوند عددی است 4 رقمی یا بیشتر، که توسط بنیاد بین المللی DOI به سازمان و یا انتشاراتی که سند را منتشر کرده است نسبت داده میشود در واقع پیشوند نقش شناساندن ثبت کننده اسم را بر عهده دارد و پسوند، که توسط شرکت ثبت کننده انتخاب می شود، شی بخصوص مرتبط با آن DOI را مشخص می کند. پسوند در واقع شناسه‌ای است که از طرف ناشر به مقاله نسبت داده میشود و خود ممکن است شامل چندبخش باشد. در این رشته ها اکثر حروف UNICODE قابل استفاده هستند و بزرگ یا کوچک بودن آنها باعث تمایز در نام می شود.
به این ترتیب یک شناسه DOI می‌تواند چیزی شبیه موارد زیر باشد:
doi:10.1000/182
doi:10.1787/603233448430
DOI هر مقاله، معمولاً پس از انتشار الکترونیکی آن، توسط ناشر تعریف میشود و در صفحه اول نسخه الکترونیکی مقاله و همچنین در صفحه اینترنتی مربوط به مقاله درج میشود.
برای مثال در اسم DOI 10.1000/182 پیشوند 10.1000 است و پسوند 182 است. بخش «.10» عامل ثبت DOI و «1000» شرکت ثبت کننده را مشخص می کند که در این مثال ثبت کننده خود بنیاد DOI است. پسوند «182» شناسه شی محسوب می شود و یک شی به خصوص را مشخص می کند (در این مثال این شی آخرین نسخه از «کتابچه راهنمای DOI» است). نحوه احضار یا فراخوانی اسامی DOI باید به این شکل باشد: doi:10.1000/182. چنانچه این فراخوانی توسط یک Link (پیوند) صورت گیرد، بهتر است با اضافه کردن "http://dx.doi.org/" به اسم DOI و حذف عبارت “doi:” از ابتدای آن، آن را به صورت URL نوشت:
http://dx.doi.org/10.1000/182
یعنی هر مقاله با استفاده از DOI دارای لینک یکتایی مطابق زیر است که کاربر را به صفحه اینترنتی مربوط به مقاله هدایت (redirect) می کند:
dx.doi.org/DOI
Link: https://amardtarjome.com/news/DOI--چیست؟10.html
